“`html
PISA, OECD (Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü) tarafından düzenlenen ve katılımcı ülkelerdeki 15 yaş grubu öğrencilerini sınava tabi tutarak üç yılda bir ülkelerin eğitim seviyelerini ortaya koymayı amaçlayan bir programdır. Bu program, farklı ülkelerde eğitim sistemlerinin karşılaştırılması ve iyileştirilmesi için önemli bir veri sağlamaktadır.
Türkiye, PISA programına 2000 yılında başlatılan projenin bir parçası olarak 2003 yılında dahil olmuştur. 2025 yılına ait PISA programı ise 15 Nisan’da başlamış ve 15 Mayıs’a kadar sürecektir. Ancak, bu süreçte Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) belirli müdahalelerde bulunduğu ve sınava girecek olan öğrencilerin önceden belirlendiği ve dijital akademik portallar üzerinden özel olarak hazırlandığı gibi iddialar gündeme gelmiştir.
Sözcü TV’ye konuşan eğitim kaynakları, MEB’in bu yöntemle PISA verilerini manipüle ettiğini öne sürmüştür. Türkiye, 2003’te 72 ülkenin katıldığı PISA programında okunma becerileri alanında 35. sırada, matematik okuryazarlığı alanında 33. sırada ve fen alanında ise 33. sırada yer almıştır. Ancak, 2006’dan itibaren başlayan gerileme süreci, 2015 yılında en yüksek seviyeye çıkmıştır. O yıl Türkiye, yine 72 ülkenin yarıştığı programda sırasıyla 50, 50 ve 54. sıralara gerilemiştir. Araştırmaya katılan toplam 5.895 öğrenciyle gerçekleştirilen bu değerlendirme, Türkiye’nin eğitim sisteminin son 12 yıllık sürede kaydettiği en düşük puanlarla dolu bir rapor haline gelmiştir.
2015 SONRASI OECD YÖNETMELİĞİ PARAMPARÇA MI EDİLDİ?
PISA 2018’in nihai uygulaması öncesinde, MEB taşra teşkilatını harekete geçirerek araştırma öncesi okul müdürlerine yönelik bilgilendirme çalışmaları yapmıştır. Seçilen okullarda, matematik, fen bilimleri ve Türk dili ve edebiyatı öğretmenlerine yönelik seminerler düzenlenmiştir. Bakanlık, sınava katılacak öğrencilerin motivasyonu ve katılım düzeylerinin artırılması için gerekli tüm tedbirlerin alınmasını istemiştir. Ayrıca, öğretmenlerin PISA’da yayınlanmış sorular üzerinde çalışmaları ve bu soruları derslerinde öğrencileriyle paylaşmaları yönünde talimatlar verilmiştir.
Eğitim kaynaklarının belirttiği iddialara göre, manipülasyon süreci tam da bu dönemde başlamıştır. MEB, 2018 yılında sınavlardan önce bir dijital portal oluşturmuş ve böylece sınava girecek öğrencileri önceden belirlemiştir. Belirlenen öğrencilere, PISA sınavına kadar portal üzerinden geçmişte çıkmış ve gelecekte çıkması muhtemel sorularla hazırlanma imkanı sağlandığı iddia edilmektedir. Bu durum, OECD yönetmeliğinin ihlaline neden olduğu düşünülmektedir.
PANDEMİ BİLE TÜRKİYE’DE EĞİTİMİ GERİYE GÖTÜRMEMİŞ(!)
2022 PISA sonuçlarında dikkat çeken bir diğer unsur ise pandemi sürecinin eğitim üzerinde yarattığı etkilerdir. Özellikle, pandemi döneminde Türkiye’nin eğitim sisteminin zayıfladığına ve öğrencilerin uzaktan eğitime geçişte zorluklar yaşadığına dair uzmanların uyarıları bulunmaktadır. Ancak, 2022 PISA sonuçlarında Türkiye “okuma becerileri”nde 36, “matematik okuryazarlığı”nda 39 ve “fen alanı”nda 34. sıraya yükselmiştir. Bu verilerin pandemiye rağmen elde edilmesi oldukça dikkat çekicidir.
PISA’NIN “RASTGELE BELİRLE” ŞARTINA MEB UYMUYOR MU?
PISA sürecinde, Türkiye’deki öğrencilerin önceden belirlendiği ve bu nedenle OECD’nin rastgele
