Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da düzenlenen İİT – Arap Birliği Olağanüstü Ortak Zirvesi, Arap ve İslam ülkeleri liderlerinin katılımıyla gerçekleştirildi. Bu zirve sonrasında yayımlanan ortak bildiride, çeşitli önemli konular ele alındı ve bölgedeki çatışmalarla ilgili ciddi çağrılar yapıldı.
Bildiride, Gazze Şeridi’nde ateşkes sağlanması ve insani yardım girişinin yapılması için Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ne (BMGK) bağlayıcı bir karar alması yönünde bir çağrı yapıldı. Özellikle, “İsrail ile ilişkilerde uluslararası çifte standardı kınıyoruz” ifadesiyle, uluslararası hukuka ve BM Şartı’na saygı gösterilmesi vurgulandı. Ayrıca, bildiri çerçevesinde, İsrail’in BM Genel Kurulu’na katılımının dondurulması için uluslararası destek toplayacak çalışmaların başlatılması öngörüldü.
Ortak bildiride, tüm ülkelere, “İsrail’e silah ve mühimmat ihracatını veya gönderimini yasaklamaları” ve “İsrail’i işlediği ihlallerden caydırmak için uluslararası yaptırımlar uygulamaları” gibi çağrılar yapıldı. Ayrıca, Katar ve Mısır’ın ABD ile işbirliği içinde Gazze’de acil ve kalıcı bir ateşkes sağlanması için gösterdiği çabalar takdir edildi. Ancak, İsrail’in esir takası ve ateşkes ile ilgili daha önce varılan uzlaşmalardan geri adım attığı vurgulandı.
Gazze’ye yönelik son bir yıldır devam eden ve Lübnan’ı da kapsayan İsrail saldırılarının, Irak, Suriye ve İran’ın egemenliğini ihlal ettiği ifade edildi. Bildiride, BM’nin etkin önlemler almadığı ve uluslararası toplumun bu konuda başarısız olduğu belirtildi.
İsrail ordusunun Gazze Şeridi’nde işlediği mintan gelen korkunç suçların kınandığı bildiride, bu suçlara karışanların hesap vermesi için bağımsız bir uluslararası soruşturma talep edildi. Ayrıca, İsrail’in Gazze’de sivillere karşı uyguladığı toplu cezalandırma, kuşatma ve aç bırakmayı silah olarak kullanma eylemleri sert bir şekilde kınandı. Gazze’deki insani felaketi sona erdirmek için uluslararası toplumdan acil adımlar atılması talep edildi.
Bildiride, Lübnan’ın güvenliği, istikrarı ve egemenliğine destek verildiği belirtilirken, İsrail’in sivilleri, Lübnan ordusu mensuplarını ve BM Lübnan Geçici Barış Gücü (UNIFIL) askerlerini hedef alması kınandı. International Adalet Divanı’na atıf yapılarak, “İsrail işgalinin sona erdirilmesi, bıraktığı etkilerin giderilmesi ve zararlarının tazmin edilmesi yönündeki tavsiye niteliğindeki görüşün bir an önce hayata geçirilmesi” çağrısı yapıldı.
Özellikle, 7 Ekim 2023’ten bu yana, İsrail ordusunun Gazze ve işgal altındaki Filistin topraklarında binlerce Filistinliye karşı işlediği zorla kaybetme suçları kınandı. Ayrıca, İsrail’in Lübnan’daki UNIFIL güçlerine karşı yaptığı saldırıların BM Şartı’nın ihlali olduğu belirtildi ve BMGK’ya İsrail’in tamamen sorumlu tutulması çağrısında bulunuldu.
Bildiride, “İki devletli çözüm” ilkesine dayanarak, başkenti işgal altındaki Kudüs olan bağımsız bir Filistin devletinin kurulması için uluslararası etkin tarafların, İsrail işgalini sona erdirmek üzere uluslararası koruma altında bir plan uygulaması gerektiği vurgulandı. Filistin’in BM’ye tam üyeliği ve Filistin halkının kendi kaderini tayin etme hakkının sağlanması için de çalışılması gerektiği ifade edildi.
Bu bağlamda, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdülaziz’in talimatları doğrultusunda 11 Kasım 2023’te gerçekleştirilen İİT-Arap Birliği Ortak Zir
