‘Hocaların Hocası’ olarak tanınan ve Türkiye’nin önde gelen tarihçilerinden biri olan 92 yaşındaki Prof. Dr. Ruşen Keleş, ‘Başka bir aşk istemez’ adlı kitabında ilginç anılarına yer veriyor. Keleş, günümüzün tanınmış akademisyenlerinden Prof. Dr. İlber Ortaylı’ya dair dikkat çekici bir olaya kitabında yer vermiştir.
OdaTV’de yayımlanan habere göre, Keleş, 1970’li yıllarda Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde öğretim üyesi atamalarıyla ilgili olarak Milli İstihbarat Teşkilatı’ndan rapor talep edildiğini belirtmektedir. Ortaylı hakkında ise olumsuz bir raporun verildiğini ifade etmiştir.
Keleş, Ortaylı’nın adını vermeden yaşanan olayı şöyle aktarır: “Asistan atamalarında, Milli İstihbarat Teşkilatı’nın olumlu görüşü olmadan personel ataması yapılamıyordu. Bir asistan adayımız, yazılı ve sözlü sınavlarda oldukça başarılıydı. Kürsünün kıymetli öğretim üyesi de bu kişiyi göreve başlatmak için ısrarcıydı. Ancak güvenlik soruşturması sonucunda olumsuz bir rapor alındı. Nedenini araştırdığımızda öğrendik ki, bu kişinin annesinin doğum yeri eski Sovyetler Birliği topraklarıydı, bu yüzden olumsuz rapor verilmişti. Sorumluluğu üstlenerek atamasını yaptım ve bunu Cumhurbaşkanlığı’nda hukuk alanında danışmanlık yapan meslektaşımız Prof. Dr. İlhan Öztrak’a da ilettim. İyi ki böyle bir atama gerçekleştirmişiz; çünkü bu değerli genç, şu an yetmiş beş yaşlarında olmasına rağmen Osmanlı tarihi alanında tanınan ve saygı duyulan bir bilim insanı oldu.”
Ortaylı’nın hayatına ilişkin bazı ilginç detaylar da dikkat çekiyor. Kendisi, 1947 yılında Avusturya’nın Bregenz kentindeki bir mülteci kampında dünyaya geldi. Annesi Şefika Ortaylı, Kırım’ın önde gelen asilzade ailelerinden biri olan Karaşay ailesine mensuptur. Ayrıca, babası Kemal Ortaylı da Kırım Tatarlarındandır. İlber Ortaylı’nın ailesi, Stalin döneminde Sovyetler Birliği’nden Avusturya’ya ve ardından Türkiye’ye göç etmiştir.
Kitapta, Keleş’in Ortaylı ile olan ilişkisi ve yaşanan dönemin siyasi atmosferi de ele alınmakta. Keleş’in bu hatıraları, akademik kadrolardaki güvenlik soruşturmalarının o dönemdeki ciddiyetini ve bireylerin akademik kariyerlerine etki edebilecek olan unsurları gözler önüne seriyor.
Sonuç olarak, Prof. Dr. Ruşen Keleş’in anıları ve Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın bu olayla birlikte yaşadığı deneyimler, yalnızca kendi kariyerleri açısından değil, Türk akademiyası açısından da önemli bir dönemi temsil etmektedir. Bu tür anekdotlar, dönemin akademik ve politik yapısını anlamak açısından oldukça kıymetlidir.
