Rusya Başbakan Yardımcısı Novak, Kazakistan’da basına yaptığı açıklamada, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya Rus gazı sevkiyatına ilişkin 2024’te sona erecek olan sözleşmeye değindi. Novak, sözleşmenin Ukrayna’ya bağlı olduğunu belirterek, sevkiyatın Ukrayna topraklarından geçtiğini ve bu nedenle devamının Ukrayna’nın arzusuna bağlı olduğunu açıkladı. Rusya’nın sevkiyatı sürdürmeye hazır olduğunu vurguladı.
Ukrayna Bakanlar Kurulu, Rus doğalgazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya taşınmasını sağlayan anlaşmaların 2024 sonrası için uzatılmayacağını duyurmuştu. Ukrayna yönetiminin 2023 sonuna dair verilerine göre, Rus gazının Ukrayna üzerinden Avrupa’ya taşınan miktarı geçen yıla kıyasla yüzde 28,4 azalarak 14,6 milyar metreküpe gerilemişti. Ukrayna’nın ulusal doğalgaz şirketi Naftogaz ile Rusya’nın Gazprom şirketi arasında 30 Aralık 2019’da imzalanan hükümetler arası anlaşmada, 2021-2024 dönemi için Ukrayna üzerinden Avrupa’ya senede 40 milyar metreküp doğalgaz transiti öngörülmüştü.
Öte yandan, gaz devi Gazprom’un doğal gaz sevkiyatı, Ukrayna üzerinden Avrupa’ya yapılan transit geçişlerde önemli bir rol oynamaktadır. Ancak, Ukrayna’nın bu sözleşmeyi uzatmama kararının ardında siyasi ve stratejik nedenlerin yanı sıra ekonomik sebeplerin de etkili olduğu belirtilmektedir. Ukrayna, enerji bağımsızlığını artırmak ve Rusya’ya olan bağımlılığını azaltmak amacıyla alternatif enerji kaynakları ve sevkiyat rotaları üzerinde çalışmaktadır.
Rusya’nın doğalgaz ihracatı, ülke ekonomisi için kritik bir gelir kaynağı olup, Avrupa pazarı bu gelirin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Bu nedenle, Rusya’nın Ukrayna üzerinden Avrupa’ya gaz sevkiyatının devam etmesi, hem Rusya hem de Avrupa için önem arz etmektedir. Gelecekteki gelişmelerin nasıl şekilleneceği ise karar alıcıların ve enerji şirketlerinin üzerinde çalıştığı konular arasında bulunmaktadır.
