SAHUR VAKTİ NEDİR?
Sahur vakti, oruç tutmayı amaçlayan bireylerin, güneşin doğuşundan önceki son öğünlerini yedikleri ve imsakla birlikte yeme-içmeyi bıraktıkları zaman dilimini ifade eder. İslami açıdan, sahur, fecr-i sadık (gerçek tan) başladığında sona erer. Bu nokta, ufukta yatay bir aydınlığın belirmesi ile belirlenir. Astronomik olarak ise bu vakit, güneşin ufkun yaklaşık 18 derece altında bulunduğu an ile ilişkilendirilir. Bu hesaplamalar ve gözlemler, sahur (imsak) saatlerinin doğruluğunu sağlamak açısından kritik öneme sahiptir.
Hz. Peygamber, sahur yemeğini önererek sahurun manevi bereketine dikkat çekmiştir. Bu nedenle, tarih boyunca Müslüman toplumlarda sahur uygulaması önemli bir sünnet olarak kabul edilmiştir. Osmanlı döneminde sahur geceleri sokaklarda davul çalarak insanları sahura uyandırmak oldukça yaygın bir gelenek haline gelmiştir. Bu gelenek, birçok İslam toplumunda benzer şekillerde yaşatılmıştır. Kültürel olarak sahur, paylaşma ve dayanışma ruhunun hissedildiği, aile bireylerinin ve komşuların bir araya gelerek oruç öncesinde ihtiyaç duydukları besinleri tükettiği bir ortam sunar.
Coğrafi konum ve mevsimsel değişiklikler, sahur vaktinin belirlenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Ekvator çevresinde gece ve gündüz sürelerinde büyük farklılıklar gözlenmezken, yüksek enlemlerde, özellikle yaz dönemlerinde geceler kısa olabilir veya neredeyse tamamen aydınlık geçebilir. Bu gibi ekstrem koşullar altında, sahur vakti, fıkhi ve astronomik ölçütler esas alınarak takdirî bir biçimde belirlenir. Kutuplarda yaşanan tam gece dönemlerinde, yakın bölgelerin vakitlerinden veya özel hesaplamalardan yararlanılmaktadır.
Türkiye’de sahur vakitlerini belirleme sorumluluğu Diyanet İşleri Başkanlığı’na aittir. Diyanet, güneşin ufka göre konumunu ve her ilin coğrafi özelliklerini dikkate alarak hazırladığı astronomik verilere dayalı olarak sahur (imsak) saatlerini ilan eder. Bu sayede müminler, güneşin doğuşu öncesinde belirlenen en doğru zamana kadar yeme içme faaliyetlerini sürdürürler. İmsak vaktiyle birlikte, oruca niyet ederler. Sahur vaktinde kalkmak, oruç ibadetini yerine getirirken hem sünnete uygun hareket etme hem de fiziksel açıdan güç kazanma fırsatı sunar.
Modern zamanlarda, sahur vakitlerinin belirlenmesi daha da önem kazanmıştır. Teknolojinin gelişmesiyle birlikte, akıllı telefonlar ve çeşitli uygulamalar sayesinde, sahur vakitleri anında öğrenilebilir hale gelmiştir. Bu durum, özellikle genç nesil için sahur vaktinin kaçırılmaması açısından büyük bir kolaylık sağlamıştır. Günümüz kültüründe, sahur, ailelerin bir araya geldiği ve birlikte iftar saatine hazırlık yaptığı bir an olarak da değerlendirilmektedir.
Sahur vaktinin en önemli amacı, oruç tutacak bireylerin düzenli beslenmelerini sağlamaktır. Oruç, sadece bir ibadet olmanın ötesinde, kişinin ruhsal ve bedensel sağlığını da etkileyen bir uygulamadır. Bu nedenle, sahurda yenen yemeklerin besleyici olmasına özen gösterilmelidir. Genellikle sahurda; protein, lif ve su bakımdan zengin yiyeceklerin tercih edilmesi önerilmektedir. Peygamber Efendimiz’in sahurda hurma tüketilmesine özellikle vurgu yapması, bu besinin ne denli yararlı olduğunu göstermektedir.
Ayrıca, sağlıklı bir sahur için dikkat edilmesi gereken diğer bir husus ise yemeklerin miktarıdır. Sahurda aşırı yemek yemek, oruç süresince rahatsız hissetmeye neden olabilir. Bunun yanı sıra, sahurda yeterli miktarda sıvı almak da kritik önem taşır. Su, oruç süresince vücut sıvısının dengesinin korunmasına yardımcı olur. Sahur vakti, aynı
