Mart 2019’da gerçekleşen yerel seçimlerde yaşanan İstanbul gibi olağanüstü itiraz durumunda, seçim süreci oldukça detaylı işleyen yasalarla şekillendirilmiştir. Seçimlerde itirazlar genellikle sandık kurullarında başlamakta ve adaylar ile müşahitlerin oy sayım döküm işlemleri sırasında itirazda bulunma hakkı bulunmaktadır. Bu sürecin ilk aşamasında ilçe seçim kurullarında sayım, döküm ve birleştirme işlemleri açık bir şekilde gerçekleştirilmekte ve tutanaklar ilçe seçim kurulları tarafından birleştirilmektedir. Daha sonra il seçim kuruluna götürülen tutanakların kopyaları siyasi partilere ve bağımsız adaylara teslim edilmektedir.
Seçimlerde yaşanan itiraz süreci 298 sayılı “Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkındaki Kanun”a göre şekillenmektedir. Sandık kurullarının kararları ve tutanaklar ile ilgili yapılan işlemlere karşı aleyhte itiraz, ilçe seçim kuruluna yazılı olarak yapılabilmektedir. İtirazlar genellikle oy verme gününden sonraki salı günü saat 15.00’e kadar ilçe seçim kurullarına iletilmekte ve ilçe seçim kurulları itirazları en geç ikinci gün saat 17.00’ye kadar karara bağlamaktadır.
İlçe seçim kurullarının aldığı kararlara karşı itiraz süreci il seçim kurullarında devam etmekte olup, ilçe birleştirme tutanağının düzenlenmesinden itibaren bu süreç devam etmektedir. İl seçim kurulları da aynı şekilde itirazları değerlendirip 2 gün içerisinde karara bağlamaktadır. Eğer il seçim kurulunun kararı tatmin etmezse, bu durumda itiraz Yüksek Seçim Kurulu’na taşınabilecektir.
Ancak bazı durumlarda, olağanüstü itiraz yolu da kullanılabilmektedir. “Olağanüstü itirazlar”ı düzenleyen 130. Maddeye göre, bu tür itirazlar il birleştirme tutanağının düzenlenmesinden sonraki 7 gün içerisinde yapılabilir. Olağanüstü itiraz için öncelikle seçimi kazanan adaya mazbatanın verilmesi gerekmektedir. Mazbata verildikten sonra, adaylar 7 gün içerisinde olağanüstü itiraz yoluyla Yüksek Seçim Kurulu’na başvurabilecektir.
Sonuç olarak, seçim süreçlerinde yaşanan itirazların detaylı bir şekilde kanunlarla belirlendiği ve adımların sırasıyla takip edilmesinin sağlandığı görülmektedir. İtiraz süreçlerinde belirlenen zaman dilimlerine uyulması ve ilgili kurullara başvurulması önem taşımaktadır. Bu sayede seçimlerin adil ve şeffaf bir şekilde gerçekleştirilmesi ve sonuçların meşruiyetinin sağlanması hedeflenmektedir.
