Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla harekete geçen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) prim borçlarını ödemeyen bazı belediyelere yönelik önemli bir karar aldı. Bu kapsamda, en fazla borcu bulunan Cumhuriyet Halk Partisi’ne (CHP) ait Adana, Ankara, İstanbul, İzmir, Mersin Büyükşehir Belediyeleri ile Şişli Belediyesi’nin hesaplarına bloke konuldu. Bloke kararının, bu belediyelere bağlı iştirak şirketlerinin hesaplarını da kapsadığı belirtildi. SGK’ya toplamda en fazla prim borcunu olan bu altı belediyeye haciz işlemi uygulanmış olup, Ankara Büyükşehir Belediyesi 5 milyar 700 milyon TL ile ilk sırada yer almaktadır.
Blokelerin ardından Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkanı Mansur Yavaş, sosyal medya üzerinden bir açıklama yaparak durumun farklı olduğunu ileri sürdü. Yavaş, belediyenin ve bağlı kuruluşları ASKİ ile EGO’nun SGK veya vergi borcu bulunmadığını, borcun yalnızca 16 iştirak şirketinden 6’sına ait olduğunu belirtti. Bu açıklama, belediye başkanının durumu yansıtma biçimi açısından dikkat çekti.
Sayıştay’ın 2023 yılı denetim raporları, ABB iştirakleri arasında yer alan BUGSAŞ ve ANFA’nın yasal ödeme yükümlülüklerini zamanında yerine getirmemesi nedeniyle büyük mali kayıplara uğradığını ortaya koymuştur. Raporda, bu iki şirketin toplamda milyonlarca liralık gecikme zammı ve idari para cezası ödediği tespit edilmiştir. Ayrıca, Sayıştay’ın 2022 yılı raporlarında da Yavaş yönetiminin vergi borçları nedeniyle uyarıldığını öğrenmek mümkündür.
Denetim raporlarına göre; BEL-PA, PORTAŞ ve BUGSAŞ’ta çalışan işçiler için kıdem tazminatı karşılıklarının ayrılmadığı, BEL-PA’nın yüksek miktarda vergi ve SGK borcu bulunduğu ve geciken bu borçlardan dolayı ilave maliyetler çıktığı görülmektedir. Bunun yanı sıra, PORTAŞ’ın yükümlülüklerini zamanında yerine getirememesi nedeniyle yüksek miktarlarda gecikme cezası ve idari para cezası ödediği belirtilmektedir.
ANFA ile ilgili denetim raporunda, yine borçların yasal süreler içinde ödenmediği ve bu nedenle şirketin toplamda 7 milyon 810 bin 330 TL gecikme zammı ödediği ortaya çıkmıştır. Bu durum, söz konusu şirketin finansal sağlığını ciddi bir şekilde etkilemiştir.
Sayıştay’ın 2023 yılı denetim raporunda ayrıca, Ankara Büyükşehir Belediyesi iştiraki olan BUGSAŞ’ın vergi, SGK borçları ve sendika aidat ödemelerini zamanında yapmaması nedeniyle büyük bir mali külfetle karşı karşıya kaldığı saptanmıştır. Denetim raporu, BUGSAŞ’ın toplam 66 milyon 395 bin 671 TL tutarında gecikme bedeli ve idari para cezası ödediğini belirtmektedir. Bu durum, hem şirketin mali yapısını zora sokmakta hem de Ankara Büyükşehir Belediyesi’nin genel bütçesi üzerinde olumsuz bir etki yaratmaktadır.
Özetle, Ankara Büyükşehir Belediyesi ve bağlı iştiraklerinin yaşadığı mali problemler, SGK prim borçları ile birlikte önemli bir sorunu gündeme getirmektedir. Hem Sayıştay’ın raporları hem de belediye yönetiminin açıklamaları, bu borçların ve gecikmelerin yönetimdeki etkinliğini sorgulatmakta ve belediyenin mali sürdürülebilirliği açısından pek çok soru işareti taşımaktadır.
