SABAH Youtube hesabına konuk olan gazeteci Mete Sohtaoğlu, Suriye’deki mevcut durumu değerlendirdi. Sohtaoğlu, uzun bir süre dondurulmuş olarak kalan Suriye haritasının artık değişmekte olduğunu ifade etti. Ayrıca, sahada yaşanan gelişmelerin, Türkiye’nin etkisinin artmasına ve özellikle İran’ın Suriye’deki varlığının ortadan kaldırılmasına yönelik olduğuna dikkat çekti. Mete Sohtaoğlu, ilerleyen dönemlerde İran’ın Irak’tan da çıkartılacağını belirtti.
Sohtaoğlu, İdlib bölgesinde yaşanan gelişmelere de değinerek, son zamanlarda Esad rejiminin ve İran destekli milislerin gerçekleştirdiği saldırılara işaret etti. Özellikle Rusya’nın, eğitim aldığı kamikaze insansız hava araçlarının kullanımıyla ilgili yaptığı saldırılar büyük bir rahatsızlık yarattı. Bu saldırıların, halkın yoğun olduğu İdlib bölgelerine ulaşması, TSK ile Esad güçleri arasında gerçekleştirilecek olan ortak devriyelerin yerine getirilmemesi de önemli bir gerilim kaynağı oldu. 2018-2019’da imzalanan Astana Mutabakatı çerçevesinde, İdlib’in gerginliği azaltma bölgesi olarak kabul edilmesine rağmen, Moskova ve Tahran’ın bu anlaşmaya uymadığı gözlemlendi.
Mete Sohtaoğlu, Suriye Milli Ordusu’nun mevcut durumu ve Suriye haritasında yaşanan değişimleri vurguladı. Sahadaki değişimler, zamanla çözümsüz bir hal alan Suriye’deki durumun yeniden şekillenmesine neden olduğunu ifade eden Sohtaoğlu, Suriyeli muhaliflerin İran’ın etkisini Suriye’de azaltmaya çalıştıklarını belirtti. Bunun bir komplo ya da planlamadan ziyade, daha doğal bir süreç olduğunun altını çizdi. Suriyeli muhaliflerin, kendi topraklarını yabancı milis güçlere karşı savunduklarını vurgulayan Sohtaoğlu, bu durumun Gazze’deki direnişle benzerlik taşıdığını belirtti.
Konuşmasında 2016 yılında Halep’te yaşanan insani trajedilere de değinen Mete Sohtaoğlu, bu dönemde meydana gelen bombalamaların etkilediği Suriyelilerin durumunu eleştirdi. Ayrıca, Suriye’deki savaş suçlarının yargılanabileceğini kaydederek, Haşdi Şabi ve İranlı yetkililerin ilerleyen dönemlerde bu suçlardan ötürü yargılanmaları gerektiğini vurguladı. Sohtaoğlu, Suriye’de haritanın ilk defa tarihi bir değişim yaşadığına da dikkat çekerek, İran’ın 2025 yılı itibarıyla Suriye’den, 2026 yılı itibarıyla da Irak’tan çıkarılacağını öngördü.
İran’ın, Suriye, Irak, Yemen ve Lübnan gibi ülkelerde paralel yapılar kurmasını normal bulmayan Sohtaoğlu, bu durumun hem yerel halklar tarafından istenmediğini hem de İran’ın emperyalist bir ülke olduğunun altını çizdi. Aynı zamanda, İran’ın mezhebi doğrultuda ülkelerin demografik yapısını değiştirmeye çalışmasını eleştirdi.
Beşar Esad’ın dış politikadaki manevralarına da değinen Mete Sohtaoğlu, Esad’ın birkaç Arap ülkesiyle görüşmeler yaptığını, bu süreçte 200 milyar dolarlık bir yatırımın Şam’a aktarılacağını ancak öncelikle Esad’ın İran’ın etkisini kırarak Arap sokaklarına dönmesi gerektiğini belirtti. Gelecek stratejilerinin arasında Tartus’a çekilmenin olacağını ve Rus koruması altında yaşayacağını ifade eden Sohtaoğlu, Esad’ın önümüzdeki süreçte yetkilerini bir komiteye devredeceğini söyledi.
Son olarak, Sohtaoğlu, ABD Başkanı Donald Trump’ın mart ayında Suriye’deki çatışmasızlık durumunu ilan edeceğini, Beşar Esad üzerindeki yasayı askıya alarak Suriye’de çatışma döneminin bittiğini resmen duyuracağını öngördü. Bu durumun ardından Suriye’deki aktörlerin hareket etme imkanının kalmayacağını belirtti. Mete Sohtaoğlu’nun değerlendirmeleri, Suriye’nin geleceği hakkında önemli ipuçları sunuyor ve bölgedeki siyasi durumu yakından takip etmem
