Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönüşü, Türkiye’deki emek piyasası, işgücü ve ekonomi üzerinde çok boyutlu etkiler oluşturacağı konusunda görüş bildiren Prof. Dr. Barış Erdoğan, bu dönüşün Türkiye’deki kiralık konut fiyatları gibi temel ihtiyaçlara yönelik talebin azalmasına neden olacağını öne sürdü. Prof. Dr. Erdoğan, Esad rejiminin devrilmesinin ardından Türkiye’deki Suriyelilerin ülkelerine dönmesini değerlendirdi. İstanbul’daki Üsküdar Üniversitesi Sosyoloji Bölümü Başkanlığı görevini yürüten Erdoğan, Türkiye’de şu anda 3 milyondan fazla geçici koruma altında Suriyeli sığınmacı bulunduğunu belirtti.
Son yıllarda doğumlara rağmen, geri dönüşler ve Avrupa’ya geçişler nedeniyle sığınmacı sayısında yarım milyonun üzerinde bir azalma yaşandığını vurgulayan Prof. Dr. Erdoğan, Esad rejiminin çökmesiyle birlikte Suriye’ye geri dönüş sürecinin hızlanacağının altını çizdi. Ancak Erdoğan, tüm sığınmacıların anında dönmesini beklemenin gerçekçi olmadığını, dönüş yapmak isteyenlerin ise uygun koşulların oluşmasını bekleyeceklerini ifade etti.
KİTLESEL DÖNÜŞ ÜZERİNE ÖNGÖRÜLER
İki temel etkenin bu süreçte önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Erdoğan, bunların biri Suriye’de istikrarlı ve sürdürülebilir yaşam koşullarının tesis edilmesi, diğeri ise sığınmacıların Türkiye’den ayrılmalarına neden olan itici faktörlerin güçlenmesi olduğunu aktardı. Güvenlik, istikrar ve sosyoekonomik şartların yeterliliğinin geri dönüş kararı için belirleyici olduğunu ifade eden Erdoğan, eğer Suriye’de yeni çatışmalar yaşanmaz ve yönetim istikrarlı bir hale gelirse, geri dönüş eğiliminde önemli bir artış olacağını kaydetti. Ancak, 13 yıllık iç savaşın ardından Suriye’nin küçük ve büyük oranda tahrip olduğunu, bu nedenle Türkiye’de belirli bir yaşam standardına alışmış Suriyelilerin istediği koşullar sağlanmadan kitlesel bir dönüşün gerçekleşmesinin düşük bir ihtimal olduğunu aktardı. Suriye’nin yeniden inşa edilmesi için uluslararası destekle sürecin önemine dikkat çekti.
DÖNÜŞ SÜRECİNİN SOLUKLANMASI
Prof. Dr. Erdoğan, uluslararası katkılarla başlayacak etkili bir yeniden imar sürecinin, siyasi istikrarın sağlanmasının ve güvenli geri dönüş güvencelerinin sağlanmasının, dönüşleri hızlandırabileceğini vurguladı. Bunun yanı sıra, yeniden imar sürecinin yaratacağı istihdam olanaklarının da geri dönüş için bir motivasyon kaynağı olacağını belirtti. Ancak bu sürecin kısa vadede tamamlanmasının gerçekçi olmadığını, yıllara yayılacağını öngördüğünü sözlerine ekledi. Sosyolojik araştırmaların, diaspora topluluklarının yerleştikleri ülkede uzun süre geçirdikçe geri dönüş eğilimlerinin azaldığını gösterdiğini aktaran Erdoğan, göçmenlerin yerleştikleri toplumlarda kalıcılık stratejileri geliştirerek maddi ve manevi yatırımlar yaptıklarını, çocuklarının eğitimleri için de farklı stratejiler izlediklerini söyledi.
Türkiye’de iyi bir iş bulan, kendi işini kuran ve çocuklarını okullara kaydettiren Suriyelilerin, anavatanlarında istikrar sağlansa dahi geri dönüş kararının kolay olmayacağını ifade eden Prof. Dr. Erdoğan, mevcut durumdan elde ettikleri kazanımların geri dönüş kararı alma sürecini zorlaştırabileceğine değindi. Bununla birlikte, vasıfsız ve kayıt dışı sektörde çalışanların daha fazla geri dönme isteği gösterebileceğini, bu grubun Suriye’de yeniden imar sürecinde iş bulma şansının daha yüksek olduğunu ekledi.
TÜRKİYE’DEKİ ETKİLERİ
Suriyeli sığınmacıların dönüşünün Türkiye’de iş piyasasında,
