İstanbul’da bulunan tarihi yapılar hala yaşamın sürdüğü yerlerdir. Bu binaların uzun ömürlü olmasının sırrı nedir? Cumhurbaşkanlığı Kültür Sanat Büyük Ödülü sahibi Mimar Sinan Genim eşliğinde bazı binaları ziyaret ettik. Genim’in yorumuna göre, defalarca depreme maruz kalmalarına rağmen günümüze kadar ayakta kalmayı başaran yapıların ortak noktası; kaliteli malzeme, doğru proje, uzman işçiler tarafından yapılan bakım ve onarımlardır.
İlk olarak Sirkeci’deki Vlora Han’ı ziyaret ettik. Binanın 1904 yılında Ferruh Bey tarafından İtalyan Mimar Raimondo d’Aronco’ya yaptırıldığını öğrendik. Genim, binanın dış duvarlarının tuğla üzerine taş kaplama şeklinde olduğunu, çelik karkas ve yığma tuğla duvarlarla karma bir taşıyıcı sisteme sahip olduğunu belirtti. Ancak binanın bakımsız kaldığını da vurguladı.
Sonrasında Laleli’ye geçip Harikzedegân Apartmanları’nı inceledik. Genim, bu apartmanların İstanbul’un ilk betonarme evleri olduğunu belirterek, “Mimar Kemaleddin Bey tarafından yapılmıştır. Günümüzde ise otel olarak hizmet veriyor” dedi.
Şişhane’deki Frej Apartmanı, Beyrutlu Selim Hanna Frej tarafından yaptırılmıştır ve Mimar Kyriakidis tarafından inşa edilmiştir. Genim, yapının kâgir malzeme ile yapıldığını ve Malta’dan getirilen taşların dış cephesinde kullanıldığını belirtti. Bu yapı, Art Nouveau tarzının önemli bir örneğidir.
Botter Apartmanı, Raimondo D’Aronco tarafından tasarlanmıştır ve hem iş yeri hem de konut olarak kullanılmıştır. Türkiye’de çelik konstrüksiyon kullanılan ilk apartmandır.
Son olarak, Genim’in restorasyonunu üstlendiği Narmanlı Han’ı ziyaret ettik. 1831 yılında inşa edilen han, uzun yıllar harabe halde kaldıktan sonra 2013 yılında restore edildi.
Genim, bu binaların geçmişteki önemli mimarlar tarafından inşa edildiğini belirtti ve “Bu yapılar sadece projeleri çizen değil, yapımını gerçekleştiren insanlar tarafından yapılmıştır. Bu yapılar, gereken bakım ve onarımla uzun ömürlü olacaktır” dedi. Ayrıca bugünün müteahhitlik anlayışına da eleştirilerde bulunarak, yapıların kaliteli inşa edilmesi ve düzenli bakım yapılması gerektiğini vurguladı.
