“`html
Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda, Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçeleri üzerine tartışmalar devam etmektedir. Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesi ile ilgili değerlendirmelerde bulunan Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Karabük Milletvekili Cevdet Akay, bütçenin genel durumu hakkında önemli tespitlerde bulundu.
CHP Milletvekili Cevdet Akay, yaptığı konuşmada, Türkiye’nin merkezî bütçe büyüklüğünün 14,7 trilyon TL, kamu gelirlerinin ise 12,8 trilyon TL olduğunu belirterek, bu rakamlar ışığında zaten 1 trilyon 930 milyar TL’lik bir açık bulunduğunu ifade etti. Akay, Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın bütçesinin en büyük sorunlarından birinin geçen yıl olduğu gibi önemli bir faiz gideri olduğunu, bu giderin 1 trilyon 950 milyar TL düzeyinde olduğunu vurguladı.
Akay, mevcut bütçenin anapara, faiz ve kur giderleri açısından bir sarmal içine girdiğini söyleyerek, 2023 yılından 2024 yılına devreden borç stokunun 6,7 trilyon TL olduğunu, bunun 1 trilyon 722 milyar TL’sinin kur farkı gideri olarak belirlendiğini aktardı. Şu anda yaklaşık 9,1 trilyon TL’lik bir borç stoku bulunduğunu söyleyen Akay, net borçlanma hasılatı yaratılmadığını, bu nedenle ihracatın artırılması ve istihdam ile üretimin hızlandırılması gerektiğini ifade etti.
“4 KATI FAZLASIYLA GERİ ALINIYOR”
Milletvekili Akay, Türkiye Varlık Fonu’na dahil edilen bazı kamu kurumlarının zarara uğramaya başladığını belirtti. Bu kurumlar arasında BOTAŞ’ın da olduğunu vurgulayan Akay, BOTAŞ’ın son üç yılda görev zararlarıyla 388 milyar TL’lik borcunu vergiye mahsup ettiğini belirtti. Buna rağmen faturalarda sürekli bir artışın yaşandığını ifade etti.
Ayrıca, son altı yılda doğal gaz fiyatına 17 kez zam yapıldığını, dolaylı vergilerde ise yüzde 345 oranında bir artış yaşandığını belirten Akay, ‘Halkın cebinden vergiler ve zamlar yoluyla bu paraların geri alındığını’ ifade etti. Akay, yap-işlet-devret projeleri ile ilgili de eleştirilerde bulunarak, 2005 yılından itibaren 79,5 milyar doların bu firmalara ödendiğini, 2025 yılında ise ödenecek miktarın 162 milyar TL olacağını vurguladı.
2023 yılı ve sonraki üç yıl için ödenecek toplam miktarın 678 milyar TL olduğunu söyleyen Akay, bu firmalara birçok muafiyetler verildiğini belirtti. Bu muafiyetlerin 701 milyar TL’lik kısmının büyük bir bölümünün bu firmalara ait olduğunu ifade ederek, bu miktarın sosyal harcamalarda kullanılabileceğini aktardı.
ÇİFTÇİLERE VURGU YAPTI
Cevdet Akay, kayıtlı çiftçi sayısının 2 milyon 177 bin olduğunu ifade ederek, bu çiftçilere aktarılan kaynakların yetersiz olduğunu dile getirdi. Haksız KDV iadeleri ile ilgili de bazı görüşlerini paylaşan Akay, bu tasarrufların çiftçilerin yardımına koşabileceğini belirtti.
“MİLLİ OLDUĞUNUZ TEK ŞEY VAR”
Akay, hükümetin tasarruf tedbirleri uygulasa dahi, üst düzey yöneticilerin fuzuli harcamalarının devam ettiğine dikkat çekti. Devlet bütçesinin israf olduğunu ve bunun sonuçlarının halk üzerinde olumsuz etkiler yarattığını söyledi. Cevdet Akay, yerli ve millî olduğu iddia edilen durumun, enflasyon rakamlarının artmasıyla paralel bir düşüşe uğradığını belirtti.
