Emek Partisi İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan’dan, Anayasa’nın 98, TBMM İç Tüzüğü’nün 96 ve 99’uncu maddelerine dayanarak, yazılı yanıt talep etti. Bayhan, yaptığı açıklamada otomotiv devlerinden TOFAŞ’ın işçi çıkarmaları ve işletme kârları hakkında çarpıcı bilgiler sundu.
Bayhan, TOFAŞ’ın, Koç Holding ile Stellantis ortaklığı altında Bursa’da faaliyet gösterdiğini ve 9 Aralık’ta işçi sayısının yüzde 13 oranında düşürüleceğini açıkladığını belirtti. Bu süreçte, 700 işçi bir seferde işten çıkarılmış olup, TOFAŞ bu yılın ilk dokuz ayında 5 milyar TL net kâr elde etti. İşçi başına kâr ise 3 milyon TL olarak kaydedildi. Şirket, işçi çıkarmalarının gerekçesi olarak üretimdeki daralmayı öne sürerken, işten çıkarılanların tazminatlarının toplamda 330 milyon TL olduğunu ifade etti. Ancak, Bayhan, bu tazminatların işçilerin anayasal hakları olduğunu ve bu durumun işverence lütuf olarak sunulmasının son derece yanlış olduğunu vurguladı.
“TOFAŞ ortalama ücretleri düşürerek bir kez daha ‘kriz’i fırsata çevirdi”
İskender Bayhan, birçok fabrika ve iş yerinde benzer işten çıkarmaların gerçekleştirilerek “küçülme” ve “ekonomik daralma” gerekçelerinin öne sürüldüğünü söyledi. Ayrıca, işçilerin tedirgin edilmesine yol açan çıkış listelerinin sızdığını ve bu durumun kitlesel işten çıkarmaların önümüzdeki süreçte artacağına dair endişeleri artırdığını ifade etti. Bayhan, TOFAŞ’ta 700 işçinin işten çıkarılmasının ardından, MESS iş yerlerindeki saatlik ücretlerin 220 TL’den 200 TL’ye düştüğüne dikkat çekerek, işten çıkanların çoğunun kıdemli ve uzun yıllardır çalışmış işçiler olduğunu belirtti. TOFAŞ’ın, işten çıkarmalarla birlikte ortalama ücretleri düşürerek ekonomik kriz dönemini kendisi için fırsata çevirdiğini vurguladı.
“Bu işçi kıyımları karşısında herhangi bir yaptırım uygulayacak mısınız”
Bayhan, yerli ve yabancı sermaye ile fabrikaların çıkarlarını gözeten destek ve teşvik politikalarının, fabrikalarda ucuz iş gücü sömürüsü ve artan mobbing/baskı gibi olumsuz sonuçlara yol açtığını belirtti. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın, işsizlik sigortası, kıdem tazminatı gibi işçi haklarının ortadan kaldırılmasına yönelik taleplerle patronlarla sıkça bir araya geldiğini ifade eden Bayhan, bu işçi kıyımları karşısında herhangi bir yaptırımın uygulanıp uygulanmayacağını sordu. Ayrıca işçilerin keyfi şekilde işten çıkarılmasına izin veren yasaların kabul edilip edilmeyeceği konusunda endişelerini dile getirdi.
Bayhan, açıklamasını, ekonomideki olumsuz gidişatın faturasının işçi ve emekçilere yüklendiği ifade ederek sürdürdü. TOFAŞ’ın işten çıkarmalarının, üzerinde çalışılan “güvence” temalı esnek çalışma reformları için bir fırsat olarak mı görüleceğini sordu. Ayrıca, İTO Başkanı Şekib Avdagiç’in işverenlerin ek istihdama yöneliminin zorlaştırıldığına dair sözlerini hatırlatarak, TOFAŞ’ın kıdemli işçileri işten çıkarma politikalarının, Bakanlık tarafından yapılması planlanan iş yasası değişiklikleri ile nasıl bir ilişki içinde olduğuna dikkat çekti.
