Prof. Dr. Aykut Kibritçioğlu tarafından Türk-Alman Üniversitesi’nde gerçekleştirilen araştırma, Türkiye’de maaş ve ücretlerin asgari ücret seviyesine hızla yaklaştığını ve gelir dağılımında ciddi sorunlara neden olduğunu ortaya koydu. Araştırma, özellikle enflasyonun artmasıyla asgari ücretin yükseldiğini ancak diğer maaş ve ücret gruplarının bu artışa ayak uyduramadığını vurguluyor. Bu durumun geniş bir kesimde reel gelir kaybına ve maddi zorluklara yol açtığı belirtiliyor.
TEPAV tarafından yürütülen araştırmaya göre, son yıllarda diğer ücret ve maaş gruplarının yeterince yükseltilmemesi nedeniyle asgari ücrete doğru bir yakınsama eğilimi gözlemleniyor. Araştırma sonuçlarına göre, 2000’li yıllardan itibaren maaşların genel olarak asgari ücret seviyesine gerilediği ve bazı durumlarda bu seviyenin altına düştüğü belirtiliyor. TCMB’nin enflasyon tahminlerine göre, gelecek dönemde reel gelir kaybının artabileceği ifade ediliyor.
Raporda özellikle memur maaşlarının 2014’ten sonra hızla asgari ücret seviyesine gerilediği vurgulanıyor. En yüksek ve ortalama memur maaşları arasındaki oranın 2003-2022 döneminde asgari ücrete doğru yaklaştığı belirtiliyor. Aynı dönemde en yüksek dereceli memur maaşlarının ciddi şekilde azaldığı, ortalama maaşların yavaş da olsa asgari ücrete yaklaştığı ve en düşük memur maaşlarının ise asgari ücrete yakınsadıktan sonra tekrar düştüğü ifade ediliyor.
İmalat sanayiinde çalışanların ortalama ücretlerinin de asgari ücrete doğru gerilediği raporda yer alıyor. 2000’li yıllarda imalat sanayiinde çalışanların gelirlerinde belirgin bir düşüş ve asgari ücrete yakınsama tespit edildiği belirtiliyor. Emeklilik maaşlarının da asgari ücretle kıyaslandığında ciddi bir gerileme yaşadığına dikkat çekiliyor.
Raporda çözüm önerileri arasında “çoklu asgari ücret sistemi” ve sendikal hakların güçlendirilmesi yer alıyor. Çalışanların refahını artırmada sendikal hakların önemli bir rol oynayabileceği ifade ediliyor. Bu gelişmeler, gelir dağılımı sorunlarına yönelik çözüm arayışlarının önemini bir kez daha gözler önüne seriyor.
