Türkiye’nin, İsrail hakkında açılan davaya müdahil olmak için hazırladığı ve İsrail’in Gazze’deki Filistin halkına soykırım yaptığını iddia eden kapsamlı dosyayı Uluslararası Adalet Divanı’na (UAD) sunduğu bildirildi.
Güney Afrika Cumhuriyeti, 1948 tarihli Birleşmiş Milletler Soykırımın Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi’ni ihlal ettiği gerekçesiyle İsrail aleyhine Lahey’deki Uluslararası Adalet Divanı’nda (UAD) dava açmıştı. Davaya bugüne kadar Nikaragua, Kolombiya, Libya, Meksika, Filistin ve İspanya da müdahillik talebinde bulunmuştu. Türkiye’nin Uluslararası Adalet Divanı’na müdahillik talebi, Divan’ın Statüsü’nün 63. maddesine dayanmaktadır.
Diplomatik kaynaklar, Türkiye’nin müdahillik talebiyle ilgili olarak Türkiye’nin soykırım eylemlerini önleme ve cezalandırma konusundaki uluslararası yükümlülüklerini vurguladığını belirtti. Türkiye’nin dosyası, Soykırım Sözleşmesi’nin yükümlülüklerini tanımlamakta ve Gazze’deki insani krizi ele almayı hedeflemektedir.
Türkiye’nin Uluslararası Adalet Divanı’na yaptığı müdahillik başvurusuna destek veren Lahey Büyükelçisi Selçuk Ünal ve TBMM Adalet Komisyonu Başkanı Cüneyt Yüksel, Türkiye’nin uluslararası hukuka bağlılığını vurguladılar.
Süreç, Güney Afrika Cumhuriyeti’nin 29 Aralık 2023 tarihli başvurusuyla başladı ve Divan, davaya ilişkin görüşleri almak için belirli tarihler belirledi. Davanın başka devletlerle de ilgili olabileceği ve yaklaşık 4-5 yıl sürebileceği değerlendirilmektedir.
İsrail ve katılımcılarının soykırım suçuyla suçlanabilmesi için Uluslararası Adalet Divanı’nın vereceği karar, uluslararası hukuka referans olacaktır. Kararlar bağlayıcı olmakla birlikte, Divan’ın yaptırım mekanizması bulunmamaktadır.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, İsrail aleyhine açılan soykırım davasına Türkiye’nin müdahil olması gerektiğini vurguladı ve uluslararası toplumun İsrail’e karşı baskı kurması gerektiğini belirtti. Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Öncü Keçeli de, İsrail’in işlediği suçların cezasız kalmamasının önemine dikkat çekti.
