Somali Cumhurbaşkanı Hasan Şeyh Mahmud, Türkiye’nin Somali’de bir roket fırlatma tesisi kuracağını duyurdu. Bu tesis, Türkiye’nin uzun menzilli roket test programını güçlendirmeye yöneliktir.
Cumhurbaşkanı Mahmud, projenin Somali ekonomisine milyarlarca dolarlık katkı sağlamasını beklediklerini vurguladı. Ancak, tesisin kesin yerinin ne olacağına dair herhangi bir bilgi verilmedi. Bu yeni tesis, Türk uydularının fırlatılması için de kullanılacak. Mahmud, “Somali’nin Türk uyduları için bir fırlatma rampasına ev sahipliği yapmasının öneminin, projenin yaratacağı fırsatlardan daha çok önemli olduğuna inanıyorum” şeklinde konuştu.
Somali’nin Hint Okyanusu’na bakan stratejik konumu sayesinde, roket fırlatma işlemlerinin ardından roket parçalarının yerleşim alanlarına ve komşu ülkelere düşme riski oldukça düşüktür. Bloomberg’in Eylül 2023’teki haberine göre, bu yeni tesis Türkiye’nin uzay yarışında dünyadaki diğer küresel güçlerle rekabet etmesini sağlayacak bir altyapı sunacak.
Son on yılda Türkiye, Somali’de sahip olduğu etkisini savunma işbirliği ve çeşitli altyapı projeleri aracılığıyla artırdı. Türkiye, bu süreçte Somali’nin yanı sıra yarı özerk bölge olan Somaliland ile de ilişkilerini güçlendirmeye yönelik çeşitli girişimler başlattı.
Türkiye’nin Arabuluculuk Rolü
Türkiye, Afrika Boynuzu bölgesindeki çatışmaların çözümünde de aktif bir rol üstlenmiştir. Özellikle Etiyopya ile Somali arasındaki gerginliklerin üstesinden gelmek amacıyla arabuluculuk girişimlerinde bulunmuştur. Etiyopya’nın resmî talebi üzerine Türkiye, bu ülkeler arasındaki müzakereleri yürütmek için “Ankara Süreci” adı verilen bir program başlatmıştır.
Etiyopya ve Somali arasında başlayan kriz, 1 Ocak 2024 tarihinde Etiyopya’nın, Somali’den 1991’de bağımsızlık ilan eden ancak uluslararası alanda tanınmayan Somaliland ile yapmış olduğu 50 yıllık deniz ve liman kullanım anlaşmasıyla su yüzüne çıkmıştır. Eritre’nin 1991’de bağımsızlığını kazanmasının ardından Kızıldeniz’e erişimi kalmayan Etiyopya, Somaliland ile yaptığı bu anlaşma ile deniz yoluyla ticaret yapmak için bir fırsat yakalayacaktır. Bunun karşılığında, Somaliland’i tanıyan ilk ülke olma sözü vermiştir.
Somali’nin büyük tepkisine neden olan bu gelişme, uluslararası toplumda da yankı bulmuş ve sonuç olarak Etiyopya ve Somali arasındaki gerilim artmıştır. İki taraf da birbirini askeri güç kullanmakla tehdit etmiş, bu durum bölgedeki istikrarsızlığı daha da derinleştirmiştir.
Son olarak, Türkiye’nin kolaylaştırmasıyla Somali ve Etiyopya arasında varılan bir mutabakat olan “Ankara Bildirisi” kamuoyuna duyurulmuştur. Bu bildirinin en önemli maddelerinden biri, Somali ve Etiyopya teknik heyetlerinin, Türkiye’nin aracılığıyla en geç 2025 yılı Şubat ayına kadar müzakerelere başlamasını ve müzakereleri dört ay içinde tamamlamalarını sağlamaktır.
