Son yıllarda Türkiye’de çocukluk çağı obezitesi ciddi bir sağlık sorunu haline gelmiştir. Ülkede her 5 çocuktan biri kilolu veya obez olarak tabir edilmektedir. Çocukluk döneminde kilolu olan bireylerin, gelecekte yetişkinlik döneminde obez olma riski oldukça yüksektir; bu oranın yüzde 30 civarında olduğu belirtilmektedir. Obez çocuklar, damar sağlığı açısından da daha yüksek yaşlara sahip olabilmektedir. Bu konu ile ilgili uzman Diyetisyen Aslıhan Küçük Budak önemli bilgiler sunmaktadır.
İSTANBUL (İGFA) – Günde 3 saatten fazla televizyon izleyen çocukların kilolu olma ihtimalinin yüzde 45 daha fazla olduğu tespit edilmiştir. Aile ile birlikte yemek yiyen çocukların ise daha az yağlı beslenme eğiliminde olduğu ve dolayısıyla obez olma ihtimallerinin daha düşük olduğu gözlemlenmiştir.
Peki, obeziteye neler sebep olmaktadır?
YAŞ: Yaşın ilerlemesiyle obezite riski oranı artmaktadır. Çocuklar, büyüdükçe bu riski de beraberinde taşımaktadır.
CİNSİYET: Kadınların, erkeklere oranla obezite riski daha yüksek bir tablo çizmektedir. Bu durum hem hormonal faktörler hem de sosyal etmenlerden kaynaklanabilir.
GENETİK ETMENLER: Obezite riskinde genetik faktörlerin de önemli bir rolü bulunmaktadır; bu etmenlerin toplam katkısının %25-30 civarında olduğu öne sürülmektedir. Anne babasının kilolu olması, çocukların da kilolu olma ihtimalini artıran önemli bir faktördür.
SOSYAL – EKONOMİK SORUNLAR: Gelişmiş ülkelerde ve sosyoekonomik düzeyin yüksek olduğu toplumlarda obezite riski daha fazla gözlemlenmektedir. Apartman yaşamı, şehir hayatında karşılaşılan olumsuz çevresel koşullar, obezite riskini artıran sosyal faktörler arasında sayılabilir.
FİZİKSEL AKTİVİTE AZLIĞI: Teknolojinin gelişmesiyle birlikte çocukların televizyon ve bilgisayar kullanımı artmakta, bunun sonucunda hareketsiz bir yaşam tarzı benimsemektedirler. Yeşil alanların yetersizliği, oyun alanlarının eksikliği ve toplu taşıma gibi nedenler de fiziksel aktivitenin azalmasına neden olmaktadır.
AİLE FAKTÖRÜ: Aile dinamikleri de obezite riskini artıran etmenler arasında yer almaktadır. Parçalanmış aile yapıları, yaşlı ebeveynler, tek çocuk yetiştirme gibi unsurlar, aile içindeki sıkıntılar obezite riskini etkileyebilir. Beslenme alışkanlıkları da bu noktada kritik bir rol oynamaktadır. Doğru besin seçimi, yaşam tarzı, reklamlar ve fast food kültürü gibi faktörler de dikkate alınmalıdır.
Ayrıca, Covid-19 döneminde yaşanan olağanüstü koşullar nedeniyle çocukların ekran süreleri artmış ve haliyle fiziksel aktiviteleri önemli ölçüde azalmıştır. Araştırmalara göre, ekran başında geçirilen her 1 saatlik zaman dilimi, erişkinlik döneminde obez olma riskini %7 oranında artırmaktadır. Son yapılan bir çalışmada; günde 4 saatten fazla ekran karşısında vakit geçiren çocukların, günde 2 saatten az zaman geçiren çocuklara oranla daha yüksek vücut kitle indeksine (VKİ) sahip oldukları tespit edilmiştir.
Şekerli içeceklerin fazla tüketimi de obeziteyi tetikleyen önemli faktörler arasında yer almaktadır. Yüksek karbonhidrat ve şekerli içecek tüketen çocukların mikronutrient eksikliği gibi sağlık sorunları yaşamaları da oldukça muhtemeldir. Öğün atlaması, özellikle kahvaltı yapılmaması, obezite riskini artıran durumlardan biridir.
Peki, bu sorunları azaltmak için neler yapılabilir?
Çocuklarınıza dengeli ve sağ
