Türkiye’yi çevreleyen denizlerin durumunu belirlemek amacıyla 28 kıyı ilinde ve KKTC’de gerçekleştirilen “Denizlerimizin Genç Kaşifleri” projesi, vatandaşların bilimsel süreçlere katılımını teşvik etmeyi amaçlıyor. Proje kapsamında özel cihazlarla deniz örnekleri toplayan gönüllüler, gemiyle seyrüsefer yapmadan 250 bin litre yakıt tasarrufu sağladı ve 650 ton karbondioksite denk gelen karbon ayak izini azalttı.
ODTÜ Rektörü Prof. Dr. Mustafa Verşan Kök, projenin önemine vurgu yaparak, vatandaş bilimi ile toplumun bilimsel süreçlere katılımını artırmayı hedeflediklerini belirtti. ODTÜ’nün Deniz Bilimleri Enstitüsü (DBE) tarafından incelenen veriler, deniz suyunun sıcaklık, tuzluluk, çözünmüş oksijen ve pH değerlerini ölçerek ülke genelindeki deniz suyu kalitesini belirlemeye yardımcı olacak.
Projede kullanılan özel cihazın, deniz parametrelerini hızlı bir şekilde ölçmesini sağladığı ve bu verilerin merkezi veri tabanında birleştirilerek bilim insanlarının yorumlamasına hazır hale getirildiği belirtildi. Proje kapsamında yakalanan veriler, küresel ısınmanın etkilerini göstererek son 40 yıl içinde deniz sıcaklıklarında yaşanan değişimleri ortaya koydu. Ayrıca kirlilik ve biyolojik üretkenlikle ilgili önemli bulgular elde edildi.
Projenin gelecek aşamalarında, verilerin daha geniş bir katılımla toplanarak iklim çalışmalarına yol gösterici olması hedefleniyor. Elde edilen sonuçların tüm gönüllü katılımcıların imzasıyla bir bilimsel makale haline getirilerek literatüre katkıda bulunulması planlanıyor. Proje yöneticileri, gelecek dönemde Avrupa Birliği projelerine de dahil olmayı ve dünya genelinde veri toplamayı amaçladıklarını ifade ettiler.
