Dizginlenemeyen fiyat artışları Türkiye’yi borçlu yaşam kıskacına soktu. Her geçen gün gelirinin giderini karşılama oranı daha da düşen dar ve sabit gelirli vatandaşlar kredi kartları olmadan hayatını sürdüremez hale geldi. Öyle ki kartlı harcamaların toplam hacmi yılın ilk 8 ayında 12.8 trilyon liraya ulaştı.
Merkez Bankası’nın (TCMB) blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yer alan “Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler” başlıklı analizinde paylaşılan verilere göre, 2015 yılından bugüne kredi kartıyla yapılan harcamalar reel bazda 2 katına çıktı. TCMB’nin analizinde yüksek enflasyon ortamının kartlı harcamaların zirveye tırmanmasında etkili olduğu vurgulandı. Türkiye’de yaklaşık 28 milyon aktif kredi kartı kullanıcısı, 125 milyon kredi kartı, 191 milyon banka kartı bulunurken kartlı harcamaların toplam hacminin de 12.8 trilyon liraya ulaştığı belirtildi. Verilere göre kredi kartı kullanan her bir kişi cüzdanında 4 kredi kartı taşıyor. Analizde tespit edildiği gibi yıllara göre artış gösteren kartlı harcamalar, vatandaş için adeta can simidine dönüşmüş durumda. Harcama gruplarına bakıldığında kredi kartı en çok temel ihtiyaçlar için yapılan harcamalarda kullanılıyor. Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) Ağustos 2024 verilerine göre, kredi kartı ile ödeme en çok market ve alışveriş merkezleri (AVM), yemek ile çeşitli gıda harcamalarında öne çıkıyor. Sadece ağustos ayında market ve AVM’lerde 205.5 milyar liralık, çeşitli gıdada 79 milyar liralık, yemek için ise 64.2 milyar liralık ödeme kredi kartı ile yapıldı. Market ve AVM’lerde işlem başı harcama tutarı yaklaşık 646 lira, yemek harcamalarında işlem başı ödeme tutarı yaklaşık 486 lira, çeşitli gıdada ise bu tutar 784 lira oldu.
Merkez Bankası’nın (TCMB) blog sayfası Merkezin Güncesi’nde yer alan “Kartlı Harcama Tercihlerinde Son Dönem Eğilimler” analizinden ‘yüksek enflasyon’ itirafı geldi. “Dijital kanalların yaygınlaşması ve yüksek enflasyonla birlikte nakit taşıma maliyetinin artması banka ve bireysel kredi kartlarının kullanımını artırıyor” denilen analizde “Kartların nakit avans ve vadeli ödeme imkanları ile tüketicilere borçlanma imkanı sunması da bu gelişime katkı sunuyor. Son yıllarda görülen yüksek enflasyonun da etkisi ile kartlı harcama bakiyesi nominal ve reel bazda belirgin bir şekilde yükseliyor” ifadeleri kullanıldı.
