Türkiye’nin ekonomik durumu ve borç yönetimi konusunda önemli değerlendirmelerde bulunan CHP Genel Başkan Yardımcısı Özgür Karabat, 2023 yılının 11 ayında Türkiye’nin iç ve dış borçlarındaki artışın ciddiyetine dikkat çekti. Bu dönemde 12,9 milyar dolar anapara, 6,6 milyar dolar faiz olmak üzere toplamda 19,5 milyar dolar dış borç servisi yapılacağının altını çizen Karabat, bu borçlanmanın, Türkiye’nin iktisadi bağımsızlığını tehlikeye attığını belirtti.
Özgür Karabat, sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada, “Türkiye sessiz ama çok riskli bir dönemden geçiyor. İç ve dış borçlanma yıldan yıla artıyor. İktisadi bağımsızlığı yok eden bu durum, ülkenin gerçek anlamda beka sorunu haline geliyor” ifadelerini kullandı. Karabat, ayrıca, Nisan 2022 tarihinden itibaren iç borçların faiz ödemelerinin anapara ödemelerini aştığını belirterek, Hazine’nin 100 lira anaparaya karşılık 134 lira faiz ödemesi yapması gerektiğini vurguladı.
2024 Kamu Borç Yönetimi Raporu’na Dikkat
Karabat, mevcut duruma dair daha fazla bilgi vererek, 2024 Aralık ayı Kamu Borç Yönetimi Raporu’nun, Ocak-Kasım arasındaki anapara ve faiz ödemelerinin projeksiyonlarını içerdiğini ifade etti. Geçen yılın 11 ayında Hazine’nin toplamda 9,7 milyar dolar anapara ve 6,7 milyar dolar faiz ödemesi gerçekleştirdiğini belirtti. Önceki yıllarda yapılan dış borç ödemelerin çok daha düşük seviyelerde olduğunu ifade eden Karabat, 2003 yılında toplam dış borç servisinin 11 milyar dolar civarında olduğuna dikkat çekti.
Hükümetin borçlanma stratejisinin son yıllarda ciddi şekilde değiştiğini ifade eden Karabat, başkanlık sistemi sonrası dış borç servisinin hızla artmaya başladığını, özellikle 2021 yılından itibaren dış borç servisinin 12 milyar doların üzerine çıktığını belirtti. 2024 yılı Aralık ayında yalnızca 1 milyar dolar borç servisi yapılması durumunda bile yıllık toplamın 17 milyar doları aşacağını öngördü.
2025 Yılı İçin Vahim Senaryolar
Kendisinin iddialarını pekiştiren Başkan Yardımcısı Karabat, 2025 yılına yönelik daha karamsar bir tablo çizerek, Türkiye’nin borç geri ödemeleri için ek borç almayı sürdürmek zorunda kalacağını ifade etti:
“2025 tablosu ise daha vahim. Hazine 2025 yılı için Ocak-Kasım dönemine ait ödeme projeksiyonlarını yayınladı. Bu yılın 11 ayında toplamda 12,9 milyar dolar anapara, 6,6 milyar dolar faiz olmak üzere 19,5 milyar dolar dış borç servisi yapılacak. Eğer Aralık 2024’te yaptığımız varsayımı Aralık 2025 için de uygularsak, toplam ödeme miktarımız 20,5 milyar dolara ulaşacaktır.” dedi.
Bağımsızlık Tehlikesi ve Kriz Senaryoları
Karabat, dış borç seviyesinin yükselmesi ve sıcak paranın kriz dönemlerinde Türkiye’nin döviz dengesini bozma riskine dikkat çekti. Hükümet yetkililerinin bu konuda sergiledikleri tutumları eleştirerek, şu ifadeleri kullandı:
“Dış borç servisinin art
