Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun aldığı tarihi karara göre, her yıl 30 Mart tarihi tüm dünyada “Uluslararası Sıfır Atık Günü” olarak kutlanıyor. Bu kararın arkasında, Türkiye’nin çevre konusundaki vizyonunu küresel ölçekte öne çıkaran önemli bir diplomatik adım yatmakta. Bu girişim, 2017 yılında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın eşi Emine Erdoğan’ın öncülüğünde başlatılan Sıfır Atık Projesi ile başlamış ve hızla uluslararası bir çevre hareketine dönüşmüştür. Türkiye’nin önerisiyle 2022 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’na sunulan teklif, 105 ülkenin oy birliğiyle kabul edilmiş ve 30 Mart tarihi resmi olarak Uluslararası Sıfır Atık Günü olarak ilan edilmiştir.
Uluslararası Sıfır Atık Günü’nün üçüncü yıl dönümünde, uygulamada kaydedilen başarılar bu vizyonun sahada somut hale geldiğini göstermektedir. 2017 yılından bu yana geliştirilen sistem sayesinde Türkiye genelinde yaklaşık 59,9 milyon ton geri dönüştürülebilir atık ekonomiye kazandırılmıştır. Bu atıkların içerisinde en büyük payı 29,3 milyon ton ile kağıt-karton oluştururken, plastik atık 7,8 milyon ton, cam atık 2,9 milyon ton, metal atık 3,7 milyon ton ve organik atık ise 16,2 milyon ton olmuştur. Bu uygulama sayesinde sadece çöp miktarı azaltılmakla kalmamış, aynı zamanda doğal kaynakların korunmasına da katkıda bulunulmuştur. Örneğin, geri kazanılan kağıt ve karton atıkları sayesinde yaklaşık 500 milyon ağacın kesilmesi engellenmiştir.
Sıfır Atık sistemi, Türkiye ekonomisine de önemli katkılar sağlamıştır. Geri dönüşüm uygulamaları neticesinde bugüne kadar elde edilen toplam ekonomik kazanç 185 milyar TL’ye ulaşmıştır. Bu rakam, ithal hammaddeye olan bağımlılığı azaltmakta ve sektörde on binlerce kişilik yeni istihdam alanları yaratmaktadır. Ayrıca enerji, su ve ham madde tasarrufu, bu ekonomik katkıyı daha da artırmıştır. Proje çerçevesinde bugüne dek 2,6 milyar kilovatsaat enerji ve 819 milyon metreküp su tasarrufu sağlanmıştır. Bu değerler, birkaç büyük şehrin yıllık su ve enerji tüketim miktarına denk gelmektedir. Bunun yanı sıra, 5,9 milyon ton sera gazı salınımı önlenmiş ve çevreye olumlu bir katkı sağlanmıştır. Türkiye genelinde 193 bin bina ve tesis, Sıfır Atık Yönetim Sistemi’ne dahil olmuş olup, bunlar arasında kamu binaları, okullar, hastaneler, özel sektör kuruluşları, alışveriş merkezleri ve sanayi tesisleri yer almaktadır. Türkiye’nin tamamında, 81 ilde uygulama planları devreye alınmıştır.
Sıfır Atık hareketi, sadece altyapı çalışmalarına dayanmıyor; aynı zamanda farkındalık yaratma ve eğitim seferberliği olarak da öne çıkmaktadır. Bugüne kadar 22 milyondan fazla kişiye çevre ve sıfır atık konusunda eğitim verilmiştir. Bu eğitim faaliyetleri; okullar, kamu kurumları, özel sektör kuruluşları ve sivil toplum kuruluşları aracılığıyla gerçekleştirilmiştir. Sıfır Atık Projesi uluslararası alanda da büyük takdir toplamış ve Emine Erdoğan, projenin başarıları dolayısıyla 2022 yılında Birleşmiş Milletler Çevre Programı tarafından “Champion of the Earth” unvanına layık görülmüştür. Aynı yıl Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri ile imzalanan “Sıfır Atık İyi Niyet Beyanı”, küresel bir ortaklığın başlangıcını oluşturmuştur. Türkiye, ayrıca Birleşmiş Milletler nezdinde kurulan Yüksek Düzeyli Sıfır Atık Danışma Kurulu’nun da başkanlığını yürütmektedir.
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun aldığı bu tarihi karar ve Türkiye’nin Sıfır Atık Projesi, dünya genelinde çevresel farkındalığın artmasına ve temizlik, geri dönüşüm gibi sürdürülebilirlik konularına dair daha güçlü adımlar atılmasına zemin hazırlamaktadır. Bu
