Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt sektöründe vergi mükellefi kişi ve kuruluşlar için zorunlu hale getirilerek, usulsüz fatura kullanımı nedeniyle oluşan yıllık yaklaşık 15 milyar liralık vergi kaybının önlenmesi amaçlanıyor. Hazine ve Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından geliştirilen UTTS’nin altyapı çalışmaları tamamlanmış durumda.
UTTS, akaryakıt satın alan vergi mükellefi araçları otomatik olarak tanıyarak fiş ve faturalarda bu bilgilerin yer almasını sağlayacak. Böylece manuel olarak plaka bilgisi girilmesinden kaynaklanan usulsüz fatura uygulamalarının önüne geçilecek. Bu sistem sayesinde her yıl 15 milyar liralık vergi kaybının önleneceği ve akaryakıt sektöründe rekabet ortamının sağlanacağı hedefleniyor.
UTTS sadece vergi mükellefi olan kişi ve kuruluşlar için zorunlu olacak. Bu mükelleflerin iş yerlerine ait veya kiraladıkları taşıtlara taşıt tanıma birimini taktırmaları gerekecek. UTTS’den faydalanmak isteyen bireysel taşıt sahipleri ise isteğe bağlı olarak sistemden yararlanabilecek. Vergi mükellefleri, akaryakıt harcamalarını gider gösterebilmek için ödeme kaydedici cihaz fişi almakla yükümlü olacak.
Türkiye’de trafiğe kayıtlı 29 milyon taşıttan 8 milyonu vergi mükelleflerine hizmet veriyor. Ancak mevcut sistemde istasyon görevlileri tarafından manuel olarak plaka bilgisi girildiği için usulsüz fatura uygulamaları gerçekleşebiliyordu. UTTS’nin devreye girmesiyle bu tür durumların önleneceği ve vergi kaybının engelleneceği belirtiliyor.
UTTS’nin işleyişi, taşıtlara takılacak taşıt tanıma birimleri aracılığıyla gerçekleşecek. Bu birimler sayesinde taşıtın plaka bilgisi ve sahiplik bilgileri kaydedilecek. Akaryakıt istasyonlarında kullanılan taşıt tanıma okuyucu cihazlar, plaka bilgisini otomatik olarak sistemlere aktaracak ve usulsüz fatura oluşturma imkanı ortadan kalkacak.
UTTS’nin kurulum ve işletme aşamalarının bu yıl tamamlanması planlanıyor. Gelir İdaresi Başkanlığı’nın UTTS için yayımladığı genel tebliğle sistemin teknik detayları belirlenmiş ve portal mart ayında paydaşların kullanımına açılmıştır. UTTS’nin akaryakıt istasyonlarına kurulumu için teknik çalışmalar devam etmekte olup, 2025’ten itibaren sistemdeki güvenlik ve kontrol mekanizmalarının tam kapasiteyle işlemesi beklenmektedir.
