Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Ağustos ayı üretici ile market arasındaki fiyat değişimlerini ve nedenlerini değerlendirdi. Bayraktar’ın verdiği bilgilere göre, ağustos ayında en yüksek fiyat farkı limonda yüzde 370,4 ile görüldü. Limonu yüzde 323,9 ile havuç, yüzde 262,1 ile kuru soğan ve yüzde 249,6 ile kabak takip etti. Limon tarla fiyatı market fiyatına neredeyse 5 katına ulaşırken, havuç 4,2 katına, kuru soğan 3,6 katına ve kabak ise 3,5 katına satıldı. Üreticide 11 lira 17 kuruş olan limon markette 52 lira 54 kuruşa satılırken, havuç 8 lira ile 33 lira 91 kuruşa, kuru soğan 4 lira 88 kuruş ile 17 lira 67 kuruşa, kabak ise 8 lira 75 kuruş ile 30 lira 59 kuruşa markette satıldı.
Ağustos ayında market fiyatları incelendiğinde, 37 üründen 22’sinde fiyat artışı, 14’ünde ise fiyat azalışı görüldü. En fazla fiyat artışı yüzde 39,4 ile salatalıkta gerçekleşirken, başka bir sebze olan kabak yüzde 35 buçuk, patlıcan yüzde 35,4 ve marul yüzde 26 buçuk fiyat artışı gösterdi. En fazla fiyat düşüşü ise kuru incirde yüzde 24,4 olarak kaydedildi. Kuru inciri yüzde 19,3 ile limon, yüzde 11,1 ile şeftali ve yüzde 10,1 ile sivri biber takip etti.
Üretici fiyatlarına bakıldığında, Ağustos ayında 29 üründen 18’inde fiyat artışı, 8’inde fiyat düşüşü görüldü. En fazla fiyat düşüşü yüzde 29,8 ile patateste gözlenirken, bunu yüzde 25 buçuk ile limon, yüzde 20,9 ile yeşil soğan ve yüzde 20,4 ile kuru soğan takip etti. En fazla fiyat artışı ise yüzde 83,3 ile kuru üzümde görüldü. Kuru üzümü yüzde 47,8 ile kuru incir, yüzde 35,8 ile yumurta ve yüzde 34,4 ile kuru fasulye izledi.
Bayraktar, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, patates, kuru soğan ve limon gibi ürünlerde üretici fiyatlarında yüzde 20 ile yüzde 30 arasında düşüş yaşandığını belirtti. Özellikle patates ve kuru soğanda üretici fiyatlarının düşmesine neden olan sebepleri açıkladı. Limon üretiminde yaşanan fazlalık, kısıtlı açılan kuru soğan ihracatı ve şeftali fiyatlarına ilişkin endişelerini dile getirdi. Meyve suyu üretiminde kullanılan şeftalinin maliyetinin altında satılmasının sektördeki dengeleri nasıl etkilediğine de dikkat çekti.
Toparlayacak olursak, TZOB Genel Başkanı Bayraktar’ın açıklamalarına göre Ağustos ayında üretici ile market arasındaki fiyat farkları ve ürünlerin fiyat değişimleri oldukça dikkat çekiciydi. Limon, havuç, kuru soğan ve kabak gibi ürünlerdeki fiyat farkları ve değişimler sektördeki dengeleri ve üreticileri olumsuz etkilerken, salatalık, patates ve şeftali gibi ürünlerdeki fiyat dalgalanmaları da sektördeki dengeleri sarsmış durumda. Bayraktar’ın dile getirdiği çözüm önerileri ise sektördeki dengelerin yeniden kurulması için önemli adımlar olarak görünmektedir.
