Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu tarafından kabul edilen “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” ile sosyal güvenlik alanında önemli düzenlemelere gidilmiştir. Bu teklif çerçevesinde yapılan değişiklikler, sosyalleşme ve sağlık hizmetleri açısından birçok yeniliği beraberinde getirmektedir.
Öncelikle, Sosyal Sigortalar Kanunu’nda yapılan değişiklikler ile birlikte emeklilik haklarının belirlenmesinde sigortacılık ilkelerinin dikkate alınacağı ifade edilmiştir. Bu yapıyla, Ekim 2008 tarihinden önce sigortalı olan engellilerin emeklilik işlemleri, vergi indirim belgesi esas alınarak Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından yürütülecek ve bu süreçte norm ve standart birliği sağlanacaktır.
Ayrıca, Anayasa Mahkemesi’nin iptal kararı doğrultusunda Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu’na yeni bir madde eklenerek, “Bilgi toplama, işleme ve paylaşma yetkisi” başlığı altında kamu veya özel sağlık kuruluşları ile sağlık mesleği mensuplarına başvuranların kişisel verilerinin işlenebileceği belirtilmiştir. Elde edilen bu veriler Sağlık Bakanlığı tarafından sağlık hizmetlerinin planlanması ve maliyet hesaplamaları amacıyla kullanılabilecektir.
Toplanan kişisel verilere, ilgili kişilerin kendilerinin veya yetki verdikleri üçüncü kişilerin erişimlerini sağlayacak bir sistemin kurulması planlanmaktadır. Bu sistemlerin güvenliği ve güvenilirliği ile ilgili standartlar ise Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun belirlediği ilkelere uygun şekilde Bakanlık tarafından belirlenecektir.
Kanun teklifi ayrıca İşsizlik Sigortası Kanunu’nda da bazı değişiklikleri içermekte ve Esnaf Ahilik Sandığı’nın yürürlük tarihi 31 Aralık 2024’ten 1 Ocak 2028’e ertelenmiştir. Kamu İhale Kanunu’nda yapılan değişiklik ile SGK, yurt içinden temin edilemeyen beşeri tıbbi ürünleri, Sağlık Bakanlığı onayı ile yurt dışından sağlayarak hastalara ulaştırabilecektir.
Aile Hekimliği Kanunu’nda yapılan değişiklikler ile sağlanan aile hekimliği hizmetlerinin, ücretsiz sunulacağı ve acil durumlar hariç haftada 40 saatten az olmamak kaydıyla gerçekleştireceği belirtilmiştir. Aile hekimliğinden elde edilen gelirlerin il sağlık müdürlüklerinin döner sermaye işletmelerinde toplanması planlanmaktadır.
Yabancı öğrencilerin genel sağlık sigortasından yararlanması konusunda da düzenlemelere gidilmiştir. Yabancı uyruklu öğrenciler, kayıtlarının devam etmesi koşuluyla eğitim yılının başlangıcından itibaren üç ay içinde genel sağlık sigortalısı olabileceklerdir. Öğrencilerin genel sağlık sigortası primleri, belirlenen prime esas kazanç alt sınırının yüzde 4’ü olacaktır.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda yapılan bir diğer düzenleme, iş kazası ve meslek hastalığı gibi durumlarda verilecek ödeneklerin hesaplanabilirliğini artırmayı hedeflemekte. Burada günlük kazancın hesaplaması, meydana gelen kazanın ya da hastalığın olduğu tarihten önceki 12 ay içerisindeki kazançlar üzerinden yapılacaktır. Ayrıca, 21 Aralık 2024’ten itibaren geçerli olacak şekilde, bu hükmün yürürlüğe girmesi planlanmıştır.
Son olarak, tarımsal faaliyette bulunan sigortalıların bildirim yükümlülüklerinin yerine getirilmesinde kolaylaştırıcı düzenlemeler yapılmış ve 1 Ocak 2015 öncesine ait ödenmemiş GSS primleriyle birlikte gecikme cezası ve gecikme zammı gibi borçlarla ilgili tahsilattan vazgeçilmiştir.
Bu düzenlemeler, sağlık hizmetleri ve sosyal güvenlik sisteminin işleyişine önemli katkılarda bulunacak, sigortalı bireylerin haklarını koruma altına alacak ve sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaştıracaktır.
