Yeniden Değerleme Oranı (YDO) toplumun her kesimini etkileyen önemli bir kavram haline gelmiştir, özellikle yüksek enflasyon dönemlerinde. Vergi, ceza, harç, tarife gibi kalemlerde maktu tutarlardaki yıllık artışlar YDO esas alınarak belirlenmektedir. Türk vergi sisteminde artışlar otomatiğe bağlanmış ve YDO bu artışların ana parametresi haline gelmiştir. YDO Vergi Usul Kanunu mükerrer 298. maddesine göre belirlenmekte olup, Yurtiçi Üretici Fiyatları Genel Endeksi’nde (Yİ-ÜFE) meydana gelen ortalama fiyat artışı oranını temsil etmektedir.
2025 yılındaki vergi, harç ve cezalardaki artışlar için 2024 yılı YDO hesaplamaları yapılmaktadır. Aylık Yİ-ÜFE endeksindeki değişimlere göre farklı senaryolar üzerinden yapılan hesaplamalara göre, 2024 yılı YDO’nun yaklaşık %45 civarında olacağı öngörülmektedir. Bu hesaplama doğrultusunda, 2025 yılında vergi, harç ve cezalarda önemli artışlar beklenmektedir.
Örnekler üzerinden YDO artışlarının vergi, harç ve cezalardaki etkileri somutlaştırılmıştır. 2022 yılındaki %122,93’lük YDO oranının üzerine eklenecek olan 2023 ve 2024 yıllarındaki oranlar vergi miktarlarında büyük artışlara neden olacaktır. Örnek olarak, 2022 yılında pasaport harcı 1.478 lira 30 kuruşken, 2025 yılında iyimser bir senaryoya göre 11.357 lira 80 kuruş olması beklenmektedir.
Yeniden Değerleme Oranı’na endeksli vergi, ceza ve diğer yükler açısından Cumhurbaşkanı’nın yetkileri ve bazı alanlarda yetkisizlik durumları vurgulanmıştır. Vergi sistemimizde vergi, harç ve zamların otomatik olarak arttığı ancak maaş artışlarının manuel olduğu bir sistem oluşturulmuştur. Vergi adaletine vurgu yapılırken, vergi artışlarının çalışanın maaşına ve tarife dilimlerine etkisi sorgulanmaktadır.
Sonuç olarak, vergi sistemindeki otomatik artışlar ve adalet meselesi üzerinde durulmaktadır. YDO’nun vergi, harç ve cezalardaki artışlara etkisi önemli bir boyutta olup, gelecek dönemlerde bu oranlar üzerinden vergi miktarları belirlenecektir. Vergi sistemimizin işleyişi ve adaleti konusunda yapılan değerlendirmeler, vergi artışlarının çalışanlar üzerindeki etkileri ve adaleti mercek altına almaktadır.
