Yüksek faizler ve kredi musluklarının kısılması, şirketlerin finansmana erişimlerini sınırlayarak ‘zombi şirketlerin’ sayısının artmasına neden oldu. Bu durum özellikle döviz ve faize hassas sektörlerde büyük bir kan kaybına yol açtı. 2024 yılının ilk üç ayında 389 inşaat firması konkordato talebinde bulunurken, 201 tekstil firması da zor durumda kalarak iflas etti.
Son dönemlerde kâr marjlarının düşmesi nedeniyle sıkıntı çeken akaryakıt istasyonları, 72 firma ile konkordato sıralamasında üçüncü sıraya yerleşti. Vergi uzmanı Dr. Nedim Türkmen, nakit akışındaki bozulmanın firmaları önemli derecede zorladığını belirtti. Aylık yüzde 5.8’e kadar yükselen konut kredisi faizlerinin konut alımını imkansız hale getirdiğini vurgulayan Türkmen, bu durumun elinde konut stoku bulunan şirketleri bile olumsuz etkilediğini ifade etti.
Türkmen, TL kredilerde faizlerin yüzde 67’ye ulaştığını ve döviz geliri olan kuruluşların döviz cinsinden ticari kredilere yönelmeye başladığını açıkladı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre döviz cinsinden ticari kredilerin büyüklüğü 141.6 milyar dolara çıktı. Türkmen, konkordato talep eden şirketlerin sadece yüzde 15’inin ticari hayata dönebildiğini ve yüzde 85’inin iflas ettiğini belirtti.
2020 yılında 419 kuruluş konkordato talep ederken, bu rakamın 2021’de 451, 2022’de 404 ve geçen yıl 519 firmaya yükseldiği bilgisini veren Türkmen, bu yıl sadece 4 ayda 319 firmanın konkordato talebinde bulunduğunu dile getirdi. Yüksek faizler ve kredi daralması nedeniyle küçük ve orta ölçekli işletmeler için yaz aylarının zor geçeceğine dikkat çekti.
Uluslararası Para Fonu’nun 2023 Haziran raporunda Türkiye’deki şirketlerin yüzde 13’ünün ‘zombi şirketler’ olduğuna işaret edildiğini hatırlatan Türkmen, şirketlerin batışının iş ortaklarını da sürüklediğini vurguladı. Bu durumun bir iflas furyasına neden olabileceğini ve işsizlik oranlarının artabileceğini belirtti.
