Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), yıllardır enflasyon hedefini tutturamadığı için, yeni yılda maaşların ‘beklenen’ enflasyona göre artırılmasını talep ediyor. Ancak, ekonomistler bu durumun, TCMB’nin %21 olarak belirlediği 2025 yılı enflasyon hedefine göre zam yapılmasının milyonları açlık sınırına iteceğini ifade ediyor. TCMB Başkan Yardımcısı Cevdet Akçay, geçtiğimiz Cuma günü açıklanan ‘Enflasyon Raporu’ sunumunda, “Ücret artışlarında ileriye dönük endekslemeye geçmek için doğru zaman” değerlendirmesinde bulundu. Bu ifade, Uluslararası Para Fonu ve bankaların, bu yıl asgari ücrete hedeflenen enflasyona göre zam yapılmasını tavsiye etmesi sonrası geldi.
Enflasyonun Beklentileri
2024 yılı için enflasyon oranının %45 civarında tamamlanacağı öngörülürken, piyasada asgari ücret zammının %25-30, memur ve emeklilere yapılacak zammın ise %15-20 arasında olacağı tahmin ediliyor. DW TürkçeGüldem Atabay, TCMB’nin %21 olarak belirlediği enflasyon hedefinin gerçekçi olmadığına dikkat çekerek, “Dolayısıyla asgari ücrete %25 artış, insanları 2025 boyunca ve 2024’ün nisan ayından itibaren 18-19 aylık süreçte açlık sınırının altına mahkum etmek demek. Bu, olacak iş değil.” ifadesini kullandı. Atabay, ayrıca 2025 sonunda tüketici enflasyonunun %21 değil, %33-35 bandında olacağı tahmininde bulundu. Enflasyon hedeflerinin ‘güven vermeyen’ TCMB’nin beklenen enflasyona göre zam talebini ‘abesle iştigal’ olarak nitelendirdi.
Kamunun Rolü
Kadir Has ÜniversitesiProf. Dr. Erinç Yeldan, asgari ücretlilerin 2024’teki kayıplarının telafi edilmesi ve üzerine refah payı eklenmesi gerektiğini savundu. Yeldan, enflasyon beklentilerindeki katılığın temel sebeplerinden birinin, kamunun yanlış harcamaları olduğunu belirterek, “Yurtdışı seyahatler, yap-işlet-devret modelinden kaynaklanan aşırı israflar ve kontrol edilemeyen maliyetler, beklentilerin yapışkan hale gelmesinin başlıca nedenleri.” şeklinde konuştu.
Sonuç olarak, TCMB’nin enflasyon hedefleri ve bunların ekonomik gerçekliklerle uyuşmaması, maaş artışları konusundaki tartışmaları yeniden alevlendirmiştir. Ekonomistlerin ve akademisyenlerin uyarıları, hükümetin ve Merkez Bankası’nın alacağı kararların, milyonlarca insanın yaşam standardı üzerinde ciddi etkilere yol açacağını göstermektedir. Dolayısıyla, etkili bir ekonomik strateji izlenmesi ve maaş artışlarının gerçekçi enflasyon verilerine bağlı olarak yapılması, piyasalardaki istikrar için kritik bir öneme sahiptir.
