Türkiye, ziraat alanında son zamanlarda önemli bir sorunla karşı karşıya. Ülke genelinde meydana gelen zirai don olayı, birçok tarım ürününü etkilediği gibi kayısı bahçelerine de zarar verdi. Türkiye’nin tarım ve orman sektöründen sorumlu olan Bakan İbrahim Yumaklı, bu durumu yerinde görmek ve çözüm önerileri geliştirmek amacıyla Malatya’yı ziyaret etti. Malatya’daki kayısı ağaçlarının alev kıyısını etkileyen zirai donun etkilerinin gözlemlendiğini belirten Yumaklı, bu durumun bertaraf edilmesi için Tarım Bakanlığı ve Malatya Valiliği tarafından hızlı bir şekilde harekete geçildiğini duyurdu.
Kayısı, Türkiye’nin tarımsal ürünleri arasında önemli bir yere sahip. Ülke, dünya genelinde kayısı üretiminde lider durumda. Dolayısıyla, kayısının yaşadığı bu olumsuz gelişmeler, sadece yerel üreticileri değil, aynı zamanda ülkedeki kayısı ihracatı ve ticaret potansiyelini de etkileyebilir. Bu bağlamda, kayısı ihracatı 2024’te 2023 yılına kıyasla %24,4 oranında artış gösterdiği bildirildi. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, kayısı ihracatı 2020 yılında 55,6 milyon dolardan, 2021’de 61,8 milyon dolara, 2022’de ise 82,6 milyon dolara kadar yükselmişti. Ancak 2023 yılında kayısı ihracatı 58,6 milyon dolara geriledi, bu da dışsatımın bir önceki yıla göre %20,4 oranında artmasını sağladı.
KAYISI İHRACATI 2024’TE 2023’E KIYASLA YÜZDE 24,4 ARTTI
Türkiye’nin 2020-2024 yıllarını kapsayan kayısı ihracatının toplamı 329,3 milyon dolara ulaşırken, bu süreçte en fazla kayısı ihracatı yapılan ülke Rusya oldu. 2024 yılında Türkiye’den Rusya’ya yapılan dış satışların toplam değeri 179 milyon 416 bin 595 doları buldu. Bütün bu veriler, Türkiye’nin küresel ticaret pazarında kayısının ne kadar önemli bir ürün olduğunu ortaya koyuyor.
Bunun yanı sıra, Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Yunus Kılınç, zirai don felaketinin Malatya üzerinde yarattığı yıkıcı etkileri dile getirdi. Kılınç, Malatya başta olmak üzere Elazığ, Kahramanmaraş ve Sivas illerinde kayısı ağaçlarının tamamen zarar gördüğünü ifade etti. “Malatya’da genel bir zarar oluştu,” şeklinde konuşan Kılınç, bölgede yetiştirilen yaklaşık 13 milyon kayısı ağacının her birinin hasar gördüğünü belirtti. Zira, şu anda ağacında ürün bulunmayan çiftçilerin durumu oldukça zor. Kılınç, Türkiye’nin yaş kayısı üretiminde yıllık 750 bin tonla dünya birincisi olduğunu vurgulayarak, mevcut durumda çiftçilerin elinde sadece 10 bin ton kayısı olduğunu söylerken, bu durumun sektöre olumsuz etkileri olacağını da ifade etti.
Malatya’daki hasar tespit çalışmalarının devam ettiğini bildiren Kılınç, üreticilerin yıllık üretim masraflarının ödenmesinin olumlu karşılandığını ekledi. Zirai don nedeniyle en fazla zararı kayısı üretimi yapılan bölgelerin gördüğünü vurgularken, bu çerçevede pozitif ayrımcılık taleplerine de dikkat çekti. Üreticilerin Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’ne olan borçları için düzenleme yapılmasının faydalı olacağını düşündüğünü belirten Kılınç, mağdur olan üreticilere yönelik yapılacak yardımların sektör açısından büyük öneme sahip olduğunu da sözlerine ekledi.
Düşük üretim verilerine rağmen, Üreticilere gele